In de wetenschappelijke pikorde staan de sociale wetenschappen vaak onderaan. Echte wetenschappers voeren experimenten uit om hun theorie te testen of kijken naar te verklaren natuurverschijnselen. Sociale wetenschappers voeren niet systematisch testen uit op hun eigen hypotheses of nog erger, proberen hun theorie om te zetten in beleid zonder feitelijke onderbouwing.
Wat in andere vakken regel is, is in de sociale wetenschappen een uitzondering. De overheid eist bijvoorbeeld van geneesmiddelenfabrikanten dat ze aantonen dat nieuwe medicijnen veilig en effectief zijn. De geaccepteerde norm hierbij is een dubbelblinde test waarin zowel de dokter als de patiënt niet weten welk medicijn hij verstrekt of ontvangt. Is een bestaand medicijn niet voorhanden, dan ontvangt de patiënt een placebo. De patiënten zijn willekeurig gekozen zodat de enige oorzaak van verandering het nieuwe medicijn is. De dubbelblinde test vermindert de kans op beïnvloeding van de resultaten van wie dan ook. De test omvang moet bovendien groot genoeg zijn om geluk uit te sluiten.
De normen waaraan de medische industrie moet voldoen, passen we bij het maken van beleid van de overheid, opleidingen, sociale en psychologische wetenschappen vrij nooit toe. Waar de testen wel correct zijn uitgevoerd, laten ze aantoonbaar slechtere resultaten zien dan niet correct opgezette studies.
Niet iedereen is het eens met het maken van beleid dat gebaseerd is op bewijs. Velen zijn tegen op ethische gronden. Ze vinden het idee dat de helft van een populatie een mogelijk voordeel van een nieuwe dienst of initiatief misloopt, niet verkoopbaar is. Het antwoord hierop is simpel: vraag ze naar het bewijs dat het nieuwe beleid niet schadelijk is.
Twee voorbeelden die aantonen dat goede bedoeld beleid, contraproductief werkt. Wie kan tegen het halen van het rijbewijs op school zijn. Toch laten drie verschillende studie van 15.000 studenten zien dat het aantal doden op de weg toeneemt als het rijbewijs op school is gehaald. De opleidingen leveren niet duidelijke betere chauffeurs af, maar laten jongeren eerder het rijbewijs halen. Meerder jongere autorijders betekenen helaas meer ongelukken.
Of neem de benadering om misdadigers in spe af te schrikken. Jongeren krijgen een rondleiding in de gevangenis om op realistische wijze de verschrikkingen van de gevangenisleven onder ogen te zien. De theorie is dat de bittere omstandigheden in de gevangenis de jongeren af houdt van misdaden. Een leuk idee, maar helaas geheel onjuist. Zeven afzonderlijke studie laten zien dat deelnemers juist eerder misdaden gaan bedrijven. Dit is slecht voor iedereen in de samenleving.
Nog een paar van dergelijke tegen-je-intuïtie-ingaande studies en de dubbelblinde proeven krijgen ook in de sociale wetenschappen de plaats die ze verdienen.
Zie ook:
Bron:Try it and seeThe Economist March 2nd 2002.
Datum laatste wijziging 2 juni 2020.
Did you see an error? Mail us. We are grateful to you.