Leren in je slaap
Theorieën
Voor een belangrijk examen doet een goede nacht slaap je meer goed dan gebogen zitten over je studieboeken. Dat is tenminste een oude volkswijsheid. En de gedragspsychologie ondersteunt deze wijsheid nu ook. Maar de gedragswetenschappers kunnen geen onderscheidt maken tussen twee concurrerende theorieën die uitleggen waarom slaap goed is voor het geheugen. De ene theorie zegt dat tijdens de slaap het langere termijn geheugen zich vormt. De andere theorie zegt dat het geheugen overdag ontstaat en 'bewerkt' wordt tijdens de slaap; de slaper verwijdert alles wat overbodig is uit zijn geheugen.
Hersenscan
Om uit te maken welke theorie het bij het rechte eind heeft, is noodzakelijk om in de hersenen van slapende mensen te kijken. Na meer dan tien jaar werk, is dit een team onder leiding van Pierre Maquet van de universiteit te Luik in België gelukt. Dr. Maquet en zijn collega's hebben voldoende mensen overgehaald om in slaap te vallen in een lawaaierige, nauwe hersenscanner om na te gaan wat werkelijk gebeurt in de hersenen.
REM slaap
Vooral in de REM (rapid eye movement) slaap was de groep geïnteresseerd. Tijdens deze slaapperiode zijn de hersenen en het lichaam actief, versnelt de hartslag en neemt de bloeddruk toe, schieten de ogen heen en weer achter het ooglid alsof ze een film bekijken en lijken de hersengolven op die van een waker persoon. In deze periode van 10 tot 25 minuten beleven de mensen waarschijnlijk alle gebeurtenissen van de dag in hun dromen. De mensen herinneren zich vreemd genoeg -tijdens het dromen ontstaat het geheugen- zelden iets van deze dromen.
Testen
Via twee testen, het indrukken van een knop in reactie op licht met een bepaald patroon erin en hiernaast het leren van een nieuwe grammatica achterhaalden de wetenschappers de werking van de hersenen. Uit de hersenscans van de 'knoppendrukkers' blijkt dat het leren sneller gaat met een patroon dan zonder een patroon ook al zijn de proefpersonen zich niet bewust van dat patroon. De eenvoudige taak leidt bovendien tot minder hersenactiviteit dan het leren van de nieuwe grammatica. De 'bewerkings' theorie voorspelt dit niet omdat het aantal onbelangrijk prikkels in beide gevallen even groot is. Verder is de reactietijd van de 'knoppendrukker' na het ontwaken sneller dan voor de slaap. Dit wijst ook op het leren tijdens de slaap en niet op het ontleren.
Beter leren met structuur
Het team concludeert dan ook dat de neurale verbindingen die betrokken zijn bij het geheugen tijdens de REM slaap opnieuw geactiveerd worden om het geheugen te versterken zeker als de hersenen een intrinsieke structuur ontdekken in het geleerde. De studenten voor een belangrijk examen kunnen nu met een gerust hart slapen gaan in de wetenschap dat ze de basisregels van de leerstof zullen onthouden (als ze de structuur hebben ontdekt) en niet het gebrabbel op de radio bij de buren.
Zie ook:
- Memories are strengthened via brainwaves produced during sleep, new study shows
- The brain may actively forget during dream sleep
- Better sleep habits lead to better college grades
- ReportReplay of Learned Neural Firing Sequences duringRest in Human Motor Cortex
- Poor sleep significantly linked with teenage depression
- Endogenous memory reactivation during sleep in humans is clocked by slow oscillation-spindle complexes
Bron: The Economist , 22 juni 2002 Learning in your sleep.
Datum laatste wijziging 25 mei 2021