Wat is emotionele intelligentie?

Emotionele intelligentie verwijst naar de capaciteit om onze eigen gevoelens en die van anderen te herkennen, om onszelf en anderen te motiveren en om goed om te gaan met eigen emoties en emoties bij relaties.
Het beschrijft bekwaamheden die zijn te onderscheiden van, maar aanvullend zijn aan, wetenschappelijke intelligentie, de puur verstandelijke capaciteiten die met een IQ-test worden gemeten.
Deze twee verschillende soorten intelligentie, de intellectuele en de emotionele, berusten op activiteiten van verschillende delen van de hersenen. Het verstand is uitsluitend gebaseerd op de werking van de neocortex, de buitenste laag van de hersenen. De emotionele centra liggen dieper in de hersenen, in de subcortex.

Persoonlijke vaardigheden
deze vaardigheden bepalen hoe we onszelf opstellen
Zelfbewustzijn - Je eigen innerlijke toestand, voorkeuren, vindingrijkheid en intuïties kennen
  Emotioneel bewustzijn
  • Het herkennen van je emoties en hun effecten
mensen met deze vaardigheid
  • weten welke emoties ze voelen en waarom;
  • realiseren zich de verbindingen tussen hun gevoelens en wat ze denken, doen en zeggen;
  • erkennen hoe hun gevoelens hun prestaties beïnvloeden;
  • hebben een leidend bewustzijn van hun eigen waarden en doen.
  Gedegen zelfbeoordeling
  • Ken je innerlijk bronnen, kwaliteiten en beperkingen
mensen met deze vaardigheid zijn:
  • zich bewust van hun sterke en zwakke punten;
  • reflectief, leren van ervaringen;
  • vatbaar voor oprecht commentaar, nieuwe perspectieven, permanente educatie en zelfontwikkeling;
  • in staat gevoel voor humor en perspectief over zichzelf te tonen.
  Zelfvertrouwen
  • zekerheid over je eigenwaarde en capaciteiten
mensen met deze vaardigheid
  • presenteren zichzelf met zelfbewustzijn; zijn aanwezig;
  • kunnen impopulaire standpunten verwoorden en vechten zonder medestanders voor wat goed is;
  • zijn besluitvaardig, in staat om het juiste besluit te nemen ondanks onzekerheden en druk van binnen en buiten.
Zelfregulering - omgaan met je innerlijke toestand, impulsen en vindingrijkheid
  Zelfcontrole
  • omgaan met verstorende emoties en impulsen
Mensen met dit vermogen
  • Gaan goed om met hun impulsen, zorgen en angsten
  • Blijven zelfs kalm, positief en onverstoorbaar op heikele momenten
  • Denken helder en blijven geconcentreerd onder druk
  Betrouwbaarheid
  • handhaven van normen op het gebied van eerlijkheid en integriteit
Mensen met deze vaardigheid
  • handelen ethisch en zijn onberispelijk;
  • wekken vertrouwen op doordat ze betrouwbaar en oprecht zijn;
  • geven hun eigen fouten toe en stellen onethische handelingen van anderen aan de kaak;
  • nemen een principieel standpunt in, ook als dat niet populair is.
  Consciëntieusheid
  • verantwoordelijkheid nemen voor persoonlijke prestatie
Mensen met deze vaardigheid
  • vervullen hun verplichtingen en houden hun beloften;
  • achten zich zelf verantwoordelijk voor het bereiken van hun doelstellingen;
  • verrichten hun werk ordelijk en zorgvuldig.
  Aanpassingsvermogen
  • flexibiliteit in het omgaan met verandering
Mensen met het vermogen om zich aan te passen
  • gaan soepel om met veelsoortige eisen, verschuivende prioriteiten en snelle veranderingen;
  • zorgen dat hun respons en tactieken aangepast zijn aan veranderlijke omstandigheden;
  • zijn flexibel in hun kijk op gebeurtenissen.
  Innovatie
  • je op je gemak voelen bij en open staan voor nieuwe ideeën, benaderingen en nieuwe informatie
Mensen met het vermogen tot innoveren
  • zoeken naar nieuwe ideeën in een breed scala aan bronnen;
  • hebben originele oplossingen voor problemen;
  • komen met nieuwe plannen;
  • denken vanuit onverwachte standpunten en durven daarin risico's te lopen
Motivering - emotionele neigingen die het bereiken van doelen begeleiden of vergemakkelijken
  Prestatiedrang
  • streven naar een verbetering van jezelf of het bereiken van een bepaald excellentieniveau
Mensen met deze eigenschap
  • zijn resultaatgericht, met een sterke drang om hun doelstellingen en normen te realiseren;
  • stellen zich ambitieuze doelen en nemen ingecalculeerde risico's;
  • maken jacht op informatie om onzekerheid te verminderen en bedenken verbeteringsstrategieën;
  • leren hoe ze hun prestaties kunnen verbeteren.
  Betrokkenheid
  • je aanpassen aan de doelen van de groep of organisatie
Mensen met deze vaardigheid
  • brengen gemakkelijk offers om een groter doel voor de organisatie te bereiken,
  • ervaren de grote opgave zelf als zinvol;
  • hanteren de uitgangspunten van de groep bij het nemen van besluiten en het verduidelijken van keuzen;
  • zoeken actief naar mogelijkheden om de opgave van de groep te vervullen.
  Initiatief
  • bereidheid om kansen te grijpen
Mensen met deze vaardigheid
  • zijn bereid kansen te grijpen;
  • jagen doelen na die verder gaan dan van ze geëist of verwacht wordt;
  • doorbreken de bureaucratie en veranderen de regels als dat nodig is om het werk gedaan te krijgen;
  • mobiliseren anderen met ongebruikelijke, ondernemende acties.
  Optimisme
  • volharding in het nastreven van doelen ondanks hindernissen en tegenvallers
Mensen met deze vaardigheid
  • stevenen vastberaden op hun doelen af ondanks obstakels en tegenslagen;
  • opereren vanuit hoop op succes en niet vanuit faalangst;
  • beschouwen tegenslagen als het gevolg van hanteerbare omstandigheden en niet als een persoonlijke tekortkoming.
Sociale vaardigheden
deze vaardigheden bepalen hoe
we omgaan met relaties
Empathie - bewust zijn van andermans gevoelens, behoeften en zorgen
  Begrip hebben voor anderen
  • andermans gevoelens en perspectieven aanvoelen en een actieve belangstelling hebben voor hun zorgen
Mensen met deze vaardigheid
  • zijn alert op emotionele aanwijzingen en kunnen goed luisteren;
  • geven blijk van gevoeligheid en begrip voor het gezichtspunt van de ander;
  • bieden hulp die is gebaseerd op hun inzicht in de behoeften en gevoelens van de ander.
  Klantgerichtheid
  • op de behoeften van de klant anticiperen, ze herkennen en eraan voldoen
Mensen met deze vaardigheid
  • begrijpen de behoeften van de klanten en stemmen hun producten en diensten daarop af;
  • proberen de tevredenheid en loyaliteit van de klanten te bevorderen;
  • staan open voor de ideeën van de klant en stellen zich op als een vertrouwde adviseur.
  Anderen ontwikkelen
  • aanvoelen waarin anderen zich moeten ontwikkelen en hun mogelijkheden versterken
Mensen met deze vaardigheid
  • erkennen en belonen de sterke eigenschappen, capaciteiten en het leerproces van anderen;
  • geven zinvolle feedback en onderkennen de behoefte van anderen om bij te leren;
  • begeleiden anderen, geven op het juiste moment advies en dragen hen taken op die tegelijkertijd een uitdaging en een aanmoediging zijn.
  Benutten van diversiteit
  • mogelijkheden cultiveren door middel van uiteenlopende mensen
Mensen met deze vaardigheid
  • accepteren en waarderen mensen met verschillende achtergronden;
  • hebben begrip voor een ander wereldbeeld en zijn zich bewust van groepsverschillen;
  • zien diversiteit als een kans en creëren een omgeving waarin uiteenlopende mensen kunnen gedijen;
  • verzetten zich tegen vooringenomenheid en onverdraagzaamheid.
  Politiek bewustzijn
  • herkennen van de emotionele stromingen binnen een groep en de machtsrelaties
Mensen met deze vaardigheid
  • kennen de belangrijkste machtsrelaties;
  • doorzien essentiële sociale netwerken;
  • weten van hun klanten, afnemers en concurrenten wat een doorslaggevende rol speelt bij het vormen van een standpunt;
  • hebben een goed oog voor de realiteit binnen de organisatie en daarbuiten.
Sociale vaardigheden - in staat zijn de gewenste reacties bij anderen op te wekken
  Invloed
  • hanteren van effectieve overredingstactieken
Mensen met deze vaardigheid
  • bezitten het vermogen om andere mensen te overreden;
  • stemmen hun presentatie af op wat aantrekkelijk is voor degenen die luisteren;
  • gebruiken complexe strategieën zoals indirecte invloed om steun en instemming te krijgen;
  • regisseren dramatische momenten om hun bedoeling beter over te brengen.
  Communicatie
  • het uitzenden van duidelijke en overtuigende boodschappen
Mensen met deze vaardigheid
  • zijn goed in geven en nemen en gebruiken van emotionele signalen om hun boodschap beter af te stemmen;
  • pakken lastige situaties direct aan;
  • kunnen goed luisteen, streven naar wederzijds begrip en verwelkomen een volledige uitwisseling van informatie;
  • bevorderen een vrije communicatie en staan niet alleen open voor goed nieuws, maar ook voor slecht nieuws.
  Leiderschap
  • het inspireren en leiden van groepen en mensen
Mensen met deze vaardigheid
  • formuleren een gemeenschappelijke visie en taak en weten anderen daarvoor warm te krijgen.
  • treden naar voren om leiding te geven als dat nodig is, ongeacht hun positie;
  • begeleiden de prestaties van anderen zonder hen hun verantwoordelijkheid te ontnemen;
  • geven leiding door zelf het voorbeeld te geven.
  Veranderingsgezindheid
  • het initiëren of hanteren van verandering
Mensen met deze vaardigheid
  • onderkennen de noodzaak van veranderingen en nemen hindernissen weg;
  • weten de gevestigde kaders duidelijk te maken dat veranderingen noodzakelijk zijn;
  • bepleiten veranderingen en weten anderen achter zich te krijgen;
  • geven aan welke veranderingen van andere mensen verwacht worden.
  Conflicthantering
  • het onderhandelen over en oplossen van geschillen
Mensen met deze vaardigheid
  • gaan tactvol en diplomatiek om met moeilijke mensen en gespannen situaties;
  • voelen potentiële conflicten aan, brengen meningsverschillen naar de oppervlakte en dragen bij tot de deëscalatie ervan;
  • moedigen openhartige gesprekken en discussies aan;
  • zorgen voor een oplossing waarbij beide partijen zich winnaar voelen.
  Banden smeden
  • relaties koesteren
Mensen met deze vaardigheid
  • bouwen uitgebreide informele netwerken op en onderhouden ze;
  • streven naar relaties die voor beide partijen voordelig zijn;
  • bouwen contacten op en verliezen andere mensen niet uit het oog;
  • sluiten met de mensen die ze via hun werk ontmoeten persoonlijke vriendschappen.
  Samen- en meewerken
  • het samenwerken met anderen om gezamenlijke doelen te bereiken
Mensen met deze vaardigheid
  • weten het evenwicht te bewaren tussen concentratie op de uit te voeren taak en aandacht voor de onderlinge relaties;
  • werken samen met andere mensen en plegen overleg over plannen, informatie en hulpmiddelen;
  • stimuleren een vriendelijke en behulpzame sfeer;
  • zoeken en stimuleren mogelijkheden tot samenwerking.
  Teamcapaciteiten
  • in het werk creëren van groepssynergie om collectieve doelen te bereiken
Mensen met deze vaardigheid
  • geven het voorbeeld van teamkwaliteiten zoals respect, behulpzaamheid en samenwerking;
  • weten alle teamleden te bewegen tot een actieve en enthousiaste participatie;
  • werken aan de identiteit van het team, aan een geest van kameraadschap en betrokkenheid;
  • beschermen de groep en zijn reputatie, en laten uitkomen dat successen de verdienste zijn van het hele team.

Een aantal vuistregels voor het trainen van emotionele vaardigheden staat beschreven in Welke richtlijnen gelden voor een training emotionele vaardigheden?

Bron: Emotionele intelligentie in de praktijk door Daniel Goleman ISBN 90-254-1365-X
Datum laatste inhoudelijke wijziging 12 juni 1999.

Share on



Did you see an error? Mail us. We are grateful to you.